فیوزهای برق، به عنوان حافظههای ایمنی در سیستمهای الکتریکی، نقش بسیار مهمی را ایفا میکنند. این قطعات کوچک و اساسی، در برابر خطرات ناشی از جریانهای بیش از حد و کوتاهزنیها محافظت میکنند. در این مقاله، به آشنایی با فیوزهای برق و عملکرد آنها میپردازیم.
فیوز برق چیست؟
فیوز برق یک قطعه کوچک است که در مدارهای الکتریکی استفاده میشود و وظیفه محافظت از دستگاهها و تجهیزات در برابر خطراتی مانند جریانهای بیش از حد و کوتاهزنیهای الکتریکی را دارد. وقتی جریان الکتریکی از حد مشخصی بیشتر شود، فیوز آسیب میبیند و مدار را قطع میکند.یک فیوز برق معمولاً شامل یک تاریخه (یا سیم) فلزی است که به عنوان المان آبپاش برای جریان الکتریکی عمل میکند. وقتی جریان بیش از حدی از آن عبور میکند، تاریخه فلزی ذوب میشود و مدار را قطع میکند، این عملکرد به عنوان “فیوز کردن” شناخته میشود.انتخاب فیوزهای مناسب بر اساس نیاز و جریان مورد نیاز مدار بسیار اهمیت دارد. همواره قبل از تعویض فیوز، دلیل کوتاه شدن آن باید بررسی شود.
ویژگیهای یک فیوز برق
ویژگیهای فیزیکی و عملکردی فیوزهای برق باید با نیازهای محیطی و سیستم الکتریکی مورد استفاده هماهنگ باشند تا ایمنی و عملکرد بهینه فیوزها تضمین شود. در زیر به برخی از این ویژگی ها اشاره میکنیم.
- جریان نامی (Rated Current): این ویژگی نشان دهنده حداکثر جریانی است که فیوز بتواند بدون کوتاه شدن و قطع شدن مدار، در طول زمان معینی که به عنوان زمان تعیین شده است، تحمل کند.
- ولتاژ نامی (Rated Voltage): این ویژگی نشان دهنده حداکثر ولتاژی است که فیوز بتواند در شرایط عادی کاری خود تحمل کند.
- نوع و نحوه عملکرد: فیوزها ممکن است به صورت سریع، آسیبپذیر، خودبازگشتی و غیره عمل کنند، هر کدام با نوع خاصی از حفاظت و عملکرد در برابر جریانهای بیش از حد.
- قدرت حفاظتی (Breaking Capacity): این ویژگی نشان دهنده حداکثر جریان کوتاهزنی که فیوز بتواند با کوتاه شدن مدار قطع کند، بدون اینکه خود فیوز آسیب ببیند.
- توانایی حرارتی (Thermal Capability): این ویژگی نشان دهنده توانایی فیوز در مقاومت در برابر گرمایی که در اثر جریان الکتریکی تولید میشود، میباشد.
- دمای کاری (Operating Temperature): حداکثر و حداقل دمایی که فیوز بتواند در آنها کار کند، این ویژگی نیز بسیار مهم است.
- اندازه و ابعاد فیزیکی: ابعاد فیوزها بر اساس استانداردهای مشخصی تعیین میشوند که باید با نیازهای محیطی و سیستم الکتریکی مطابقت داشته باشد.
انواع فیوز برق
- فیوز فشنگی
این نوع فیوز از یک سیم فیوز با ضخامت مشخص تشکیل شده که در اثر عبور جریان بیش از حد ذوب شده و مدار را قطع می کند. فیوزهای فشنگی در انواع مختلفی مانند NH، FSN، DPN و … تولید می شوند.
- فیوز مینیاتوری
این نوع فیوز از یک تیغه فلزی با ضخامت مشخص تشکیل شده که در اثر عبور جریان بیش از حد خم شده و مدار را قطع می کند. فیوزهای مینیاتوری در انواع مختلفی مانند تیپ B، C، D و … تولید می شوند.
- فیوزهای کمپکت
این نوع فیوز از ترکیب فیوز ذوب شونده و فیوز مغناطیسی تشکیل شده و برای حفاظت از مدارهای الکتریکی در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه استفاده می شود.
- فیوزهای حرارتی
این نوع فیوز از یک عنصر حرارتی برای قطع جریان در صورت افزایش دمای بیش از حد استفاده می کند. فیوزهای حرارتی برای حفاظت از موتورهای الکتریکی در برابر اضافه بار استفاده می شوند.
- فیوزهای DC
فیوز DC دستگاه نسبتا پیچیده ای است که دارای بسیاری از عناصر داخلی مختلف است که باید با هم کار کنند. پیچیدگی فیوزهای DC گاهی به هزینه بالاتر از فیوزهای AC منجر می شود که ممکن است تنها یک عنصر داشته باشد. فیوزهایی با ولتاژ AC و DC برابر وجود دارد اما میزان وقفه DC به طور قابل توجهی کمتر از AC می باشد.
عوامل موثر بر قیمت فیوز های برق
عوامل مختلفی بر قیمت فیوزها تأثیر دارند که شامل امکانات، مشخصات فنی، جنس و کیفیت مواد، استانداردها و موارد دیگر میشوند. در زیر به برخی از این عوامل اشاره می کنیم.
- جنس مواد و کیفیت ساخت
فیوزهای ساخته شده از مواد با کیفیت و استحکام بالا ممکن است قیمت بالاتری داشته باشند. همچنین، فیوزهای تولید شده با استفاده از فناوریهای پیشرفته و روشهای تولید مدرن ممکن است قیمت بیشتری داشته باشند.
- جنس مواد و کیفیت ساخت
فیوزهای ساخته شده از مواد با کیفیت و استحکام بالا ممکن است قیمت بالاتری داشته باشند. همچنین، فیوزهای تولید شده با استفاده از فناوریهای پیشرفته و روشهای تولید مدرن ممکن است قیمت بیشتری داشته باشند.
- اندازه و نوع فیوز
اندازه و نوع فیوز نیز بر قیمت تأثیر میگذارد. فیوزهای بزرگتر یا با تکنولوژیهای خاص ممکن است قیمت بیشتری داشته باشند. عرضه و تقاضا در بازار نیز میتواند بر قیمت فیوزها تأثیرگذار باشد. در صورت کمبود فیوزها یا افزایش تقاضا، قیمت آنها ممکن است افزایش یابد.
جمع بندی و نکات تکمیلی
فیوزهای برق به عنوان یکی از مهمترین عناصر در ایمنی سیستمهای الکتریکی محسوب میشوند. استفاده صحیح از فیوزها، از نظر ایمنی و عملکرد سیستم الکتریکی بسیار اهمیت دارد و باید با دقت و با توجه به نیازهای مدارهای مورد استفاده، انتخاب شوند. برای تهیه انواع فیوز برق می توانید با کارشناسان مجرب ما تماس حاصل فرمایید.